Het biologisch leghennenbedrijf van Willem van Mourik in Dreumel telt 30.000 leghennen en heeft een omvang van 12 hectare, waarvan in dit project op 2 hectare aanplant heeft plaatsgevonden. In de uitloop stonden al enkele tijden knotwilgen, waaromheen de nieuwe aanplant is ingepast.
Motivatie voor agroforestry
De belangrijkste reden voor Willem van Mourik om bomen in de uitloop te planten is het creëren van beschutting voor de kippen. Daarnaast vormde de dubbeldoelgedachte achter het combineren van functies in het uitloopperceel een interessant argument om te kiezen voor de combinatie van bomen en kippen.
Motivatie keuze teeltsysteem
Walnoot wordt vaak specifiek beheerd (gesnoeid) om optimale notenproductie te genereren, wat de houtkwaliteit niet ten goede komt (lage, zware kronen ipv lange, rechte stammen). Bij zwarte noot (die ook noten produceert) ligt de nadruk in beheer vaker op de houtkwaliteit.
Het feit dat de combinatie van noten, kippen en hout eigenlijk nog heel nieuw is in Nederland triggerde pionier Van Mourik om juist voor zwarte noot te kiezen en zo kennis op te doen over hoe goed deze combinatie ook in Nederland werkt.
Aanplant en eerste onderhoud
Eind december 2018 zijn op 2 hectare 300 stuks zwarte noot aangeplant. De knotwilgen die al in de uitloop aanwezig waren, stonden in een plantverband van 10 bij 15 meter. De zwarte noot is daartussen geplant: in de knotwilgenrijen om en om met de knotwilgen en tussen de knotwilgenrijen een rij van enkel zwarte noot, met 10 meter tussen de zwarte noten in de rij.
Willem van Mourik is van plan om later in de rijen zwarte noot ook nog wilgenstekken te planten als concurrentie van de noten om de houtkwaliteit te bevorderen.
Willem van Mourik heeft ter voorbereiding de plantlocaties in het veld gemarkeerd, zodat op de dag zelf de boompjes efficiënt de grond in konden. De aanplant heeft hij in eigen beheer uitgevoerd, waarbij de opstart is begeleid door hovenier en notenteler Roderik de Vries.
Omdat enkele weken na aanplant het toch blijkt dat de kippen rondom de boompjes graven (met risico op uitgraven van de aanplant) worden er ter bescherming kokers om de aanplant geplaatst, die worden vastgezet met een steunstok. Zo hoeft er geen deel van de uitloop afgezet te worden en wordt de aanplant toch beschermd. De boomkokers zullen ongeveer de eerste drie jaar blijven staan om de boompjes goed te laten aanslaan. Daarna zullen boompalen worden geplaatst om de bomen steun te bieden tegen de harde wind die soms rond het bedrijf kan waaien.
Ervaringen
Het hele proces voorafgaand aan de aanplant is Willem van Mourik meegevallen. Hij heeft zich van tevoren uitgebreid ingelezen in de notenteelt en de levenscyclus van notenbomen. Daardoor is het verhaal voor hem veel meer gaan leven en zag hij in dat de combinatie met kippen en notenbomen goed kan werken.
Als tip zou Van Mourik willen meegeven om ruim de tijd te nemen om de aanplant goed uit te denken en in het veld uit te zetten. Hout-/notenteelt is een hele andere tak van sport; je bent er als pluimveehouder niet op bedacht waar je wel en niet rekening mee moet houden. Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat je er tijd in moet steken om er goed over na te denken, daar pluk je later de vruchten van.
